Tag Archief van: perspectieven

We beginnen te laat

We beginnen te laat met ontwikkelen. Dat is mijn conclusie als ik naar de vraagtukken kijk in mijn werkpraktijk. Een conclusie van 18 jr coaching en procesbegeleiding. En het is de realiteit van de dag als we naar de ruigheid kijken van het dagelijkse leven van zoveel mensen.

Het is zo jammer

Wat zijn er veel jongeren die zoekende zijn, somberte ervaren, mensen die vastlopen, niet weten wat te moeten doen of hóe. Teams die stagneren, ondernemers die rondjes draaien in de waan van een veranderende markt, leiders die moeite hebben in positie te komen of te blijven.
Het is zo jammer. De wereld zit vol talent en nog veel te weinig mensen hebben daar goed zicht op. En hóe ze vanuit hun talent en eigenheid dingen kunnen veranderen. Gelukkig zijn er allerlei wegen en/of ontwikkeltrajecten om daar werk van te maken, om alsnog de essentie scherp te krijgen en dingen bij te stellen of het radicaal anders te gaan doen.

Waarom wachten?

Maar zoals ik al schreef; we beginnen te laat.
Waarom wachten we totdat het ergens begint te schuren of te barsten?
Hoe zou het zijn als we veel eerder mensen helpen ontdekken wie ze zijn, wat hun waarden zijn, waar ze van betekenis willen zijn en hoe ze zich kunnen aanpassen aan een veranderende wereld? Hoe kunnen we mensen aanzetten om uiting en invulling te geven aan ‘urgentie’ die ze ervaren?

Deze week werd ik een paar keer bevestigd hoe cruciaal de rol van het onderwijs is hierin.

🌿 Allereerst tijdens de eerste editie van het Studium Generales dat Kees Klomp namens Windesheim in samenwerking met het Academiehuis Grote Kerk Zwolle heeft georganiseerd. Derk Loorbach hield een inspirerende lezing over Radicale Transities waarin hij onder meer het belang van het ‘herontdekken van waardering van de natuur’ noemde.
Wij zijn natuur. Dus hoe belangrijk is het om dit goed te leren kennen?! Het onderwijs heeft daar een belangrijke rol in, al is het alleen al omdat alle kinderen in principe naar school gaan.

🌿 Ten tweede tijdens de start van de De Bildung Academie Docenten, gisteren in Amsterdam.
Bildung = ‘Je bewust en actief verhouden tot…’
Een evenwichtskunst tussen persoonlijke en maatschappelijke vorming.
Zelfvorming en morele vorming.
Hoe pas je je aan aan een veranderende wereld en waartoe wil je je aanpassen?
Het was gaaf en inspirerend met hoeveel bevlogenheid de docenten uit mijn groep over hun vak en hun rol spraken. Maar ze uitten ook zorg en twijfel, want hoe krijg je de organisatie mee waarin je werkt?

Levenskunde op school

Er zijn al veel voorbeelden van Burgerschap op scholen, opleidingsinstituten en andere organisaties. Zelf loop ik al lange tijd met het idee om een leerlijn te (helpen) ontwikkelen voor het onderwijs. Een leerlijn dat gaat over Levenskunde. Levenskunde of levenskunst? Een leerlijn met thema’s zoals ‘de essentie van jou, je aangeboren talent, waarden, natuur, ontwikkelen van perspectieven, creativiteit, ethiek, wendbaarheid, etc.. Graag kom ik in contact met docenten, onderwijsinstellingen en andere geïnteresseerden die hier werk van willen maken. Dat kan in mijn eigen stukje bos of ergens op locatie. Ik hoop dat we over 10 jaar kunnen zeggen ‘we beginnen op tijd’ in plaats van ‘we beginnen te laat’.

Alle verandering heeft een aanleiding

Hoe moeilijk is het om veranderd te worden. We willen immers wel veranderen, maar niet dat we móeten veranderen.

Zitten we heerlijk in onze – al dan niet comfortabele – bubbel, komt er ineens uit onverwachte hoek een donderwolk boven drijven. Een dierbare die ziek wordt of overlijdt, een partner die zegt er geen zin meer in te hebben, een scheiding, verlies van woonplek, verlies van inkomen, van baan of bedrijf, verlies van gezondheid of verlies van wat je gewend was.

Hoe we omgaan met veranderingen.
De coronapandemie heeft ons getest en getergd in het omgaan met veranderingen, in ons incasseringsvermogen en in onze wendbaarheid. Al 21 maanden worstelen we. Heerst er chaos en een collectieve rouw. Met gevoelens als angst, apathie, onverschilligheid, somberheid, ongeloof, boosheid en agressie. Alles wat afwijkt van de eigen bubbel is dom, verdacht, gek, krankzinnig. Er zijn zelfs stigmatiseringen als ‘schaapje’ en ‘wappie’ uitgevonden om uiting te geven aan de weerstand tegen andersdenkenden, om ons eigen gelijk nog maar eens even kracht bij te zetten. Want dat we het zelf het beste weten is duidelijk, vanuit onze eigen bubbel beoordelen – veroordelen – we de standpunten van de andere bubbel. We zien het in het extreme in de media, maar ook op straat, op het werk en in onze persoonlijke levenssfeer. Vanzelfsprekend rechtvaardigen we eigen acties en gedrag. Opdat het zo goed mogelijk is en blijft in eigen bubbel. Dat we kunnen blijven doen wat we deden.

Omgaan met verlies en veranderingen moet je leren.
Als je op je levenspad nog niet zoveel met verlies en de daarmee samenhangende veranderingen te maken hebt gehad kan het een zware dobber zijn om hier je weg in te vinden. Want hóe doe je dat dan? Mensen kunnen vertellen wat je moet doen, er zijn boeken over geschreven en er zijn veel deskundigen op dit gebied. Gelukkig maar. Maar je moet het toch zelf dóen, er toch dwars doorheen.
In onze westerse wereld is voor velen van ons lang voor de wind gegaan. Leek succes, comfort en geluk voor een groot deel een keuze. We verlangen daarnaar terug en we verlangen naar hoe het was. Dat we gewoon weer normaal gaan doen, of kunnen doen. Maar wat is dat dan precies? Waar wil je naar terug? En was het allemaal wel zo normaal? Het zijn vragen waar we echt antwoord op mogen gaan vinden.

Verder kijken
Wat zou er gebeuren als we allemaal verder gaan kijken dan onze eigen bubbel? Dat we luisteren in plaats van reageren. Dat we proberen te achterhalen en te doorgronden wat er nou eigenlijk echt gezegd wordt of wil worden? Dat we onze eigen mening en standpunten aan de kant zetten en collectief opnieuw gaan kijken? Bereid zijn, het niet weten, nieuwsgierig zijn. Antwoorden te willen vinden zonder van te voren in te kaderen, te sturen of te manipuleren. Wat voor perspectieven zouden we kunnen vinden op alle vraagstukken die er zijn? Einstein zei het al ‘Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.’

Er schuilt wijsheid in ons allemaal.
Ongeacht afkomst, leeftijd, achtergrond, opleiding, functie, etc. Wat nou als we bij de vragen die er heersen álle perspectieven ophalen? We kunnen er al mee oefenen in het kleine. Degenen erbij betrekken waar we nu beslissingen voor nemen. Een arts kan niet zonder het perspectief van de patiënt, een leraar niet zonder die van de leerling, een oudere niet zonder die van de jongere. En toch doen we het, gebeurt het. Met de beste intenties en energie.

Als we hier nou eens flink in oefenen. Dan kunnen we daarna nog een stapje verder gaan. Dan kan bijvoorbeeld de slager de veganist bevragen, de rijke de armere, de linkse de rechtse, en andersom…