Berichten

Wanneer is bestemming in werk bereikt?

Het is mijn favoriete vraag. Omdat hij stof tot nadenken brengt. Voor mijzelf en voor de organisaties en teams die ik begeleid. Het is een vraag die leidt tot een heleboel andere vragen. Om antwoord te vinden en terug te keren naar die ene: wanneer is bestemming in werk bereikt?

Soms is het overduidelijk dat een team of een organisatie zijn langste tijd heeft gehad. In de huidige vorm of per definitie. Dan is er iets nieuws voor in de plaats gekomen. Dat is vaak het duidelijkste bij producten, zoals de telefooncel of de videoband. Maar hoe denkbaar is het tegenwoordig dat je bij het bereiken van je 65e levensjaar je intrek neemt in een bejaardentehuis en je laat leiden door het programma van het bezigheidsteam? Slechts een paar voorbeelden van producten en dienstverlening met ‘bestemming bereikt’.
Met alle ontwikkelingen en veranderingen zijn we onderweg naar het nieuwe.
Als onderneming/organisatie/mens kun je vol goede moed (ofwel stug) doorgaan – omdat je er zelf in gelooft, omdat je niet weet hoe je de draai moet maken naar het nieuwe, omdat het jaren goed is gegaan – maar vroeg of laat leidt het tot de pijnlijke of spijtige constatering dat het er niet meer in zit. Tenminste niet in die vorm.

Op tijd schakelen of stoppen blijkt voor velen hartstikke moeilijk
Om te voorkomen dat je alsmaar doorgaat en uiteindelijk vastloopt is het dus een mooie vraag aan jezelf en aan je team/organisatie ‘wanneer is bestemming bereikt?’ Dat vraagt om heel eerlijk kijken. Doe ik nog het goede, doe ik de dingen waarom ik dit werk ben aangegaan? Doen wij nog het goede, doen wij de dingen waarom deze organisatie, dit team is opgezet? Past het nog? Als de antwoorden op deze vragen ‘ja’ zijn, dan is dat mooi! Dan is het stilstaan een waardevol moment geweest om opnieuw goed af te stemmen op elkaar. Hiep hiep hoera en fijn doorgaan!

Als het antwoord ‘nee’ is, of ‘niet helemaal’; wat is er dan nodig?

De bestemming gaat over de bedoeling van jou én van je organisatie of team 
Het is een subtiele afstemming tussen jou en de dingen die je doet. Klopt het? Doe je de dingen vanuit je kern? Of vanuit gewoonte of ego?
Het kan zijn dat jijzelf je bestemming hebt bereikt in een team, in een organisatie, in je rol of in je functie. Het mooie hieraan is dat je dus op het punt bent gekomen om je opnieuw te richten. Wat is er nu aan de beurt? Wat weet je nu en waar heb je zin in? Waar wil jij voor gaan? Het kan tegelijkertijd ook een pijnlijk moment zijn. Afscheid nemen, verlies ervaren, rouwen om hetgeen je de rug toedraait of om wat je bent kwijtgeraakt.

De bestemming van een organisatie of team is een vergezicht. Het reikt uit naar de toekomst (of naar de maan als jij dat wilt). Het gaat over iets dat er nog niet (helemaal) is. Dat iets is niet zo makkelijk te realiseren, maar het is wel mogelijk (..) Al klinkt het wellicht als een utopie.
Het is er dus nog niet, maar jullie zien het wel voor je. Het beeld van de bestemming tovert een lach op jullie gezicht en het drijft jullie om iedere dag aan de slag te gaan. Stap voor stap. Of hink-stap-sprong…
Jullie bestemming kan maar beter zo uitdagend mogelijk geformuleerd worden. Dat stretcht jullie, dat biedt perspectief (het is nog lang niet klaar hier) en maakt jullie wendbaar om te anticiperen op ontwikkelingen en veranderingen.

Terug naar de oorsprong
Het beeld dat teamleden of mensen uit eenzelfde organisatie hebben kan nogal uiteenlopen. Dat is om verschillende redenen jammer. Allereerst omdat dé bestemming dan niet bereikt kan worden. Het komt echt voor dat mensen met de beste bedoelingen aan een andere doelstelling (of bedoeling) werken. Het lijkt onvoorstelbaar maar het gebeurt. Best vaak zelfs. Dat is echt zonde van heel veel inspanningen.
Daarnaast is het gebrek aan een eenduidig beeld een bron van ergernis en conflicten op de werkvloer. ‘Waar ben jij mee bezig’ is hier een uiting van. Ik zie mensen leeglopen op het gedrag of de acties van de ander; dat maar niet strookt met het eigen gedrag of acties.
Heel vaak is het de beste stap om terug te gaan naar de oorsprong. (Ja dat kost tijd.)
Wat was de bedoeling? Wat wilden we teweeg brengen? Waar zijn wij dienstbaar aan en waarom is dat zo belangrijk? Kortom: waar staan wij voor en waar gaan wij voor?
En wanneer is bestemming bereikt?

Waarom zijn de bananen krom?

Een kinderlijke vraag. Een vraag waar ik altijd van moet glimlachen.
Je kent vast het eindeloze ‘waarom-men’ van kinderen om je heen. Misschien herinner je jezelf nog toen je als kind in de waaromfase zat. Misschien herinner je de frustratie nog als je geen bevredigend antwoord kreeg…
‘Waarom’ dwingt de ander om na te denken en om uit te leggen. Misschien word je er gek van als een kind alsmaar vraagt ‘waarom’? Soms is het immers fijn dat hij of zij gewoon doet wat gevraagd wordt. Soms heb je er even geen zin in om antwoord te geven op die vraag. En toch. Hoe rechtvaardig is het om nieuwsgierigheid – het echt willen weten – de kop in te drukken en de ander te dwingen om te volgen?

Hoe kan het dat we als volwassenen zo gemakkelijk dóen zonder ons af te vragen ‘waarom?’.
Omdat het moet? Omdat het gevraagd is?
Zeg nou eerlijk hoe vaak stel jij jezelf de waaromvraag?
Waarom doe je de dingen die je doet? Waarom kom je je bed uit? Waarom blijf je in een situatie zitten die je helemaal niet fijn vindt?
Waarom?

‘Waarom?’ is misschien wel de mooiste en belangrijkste vraag die je kunt stellen. Aan jezelf, aan je geliefden, aan je team, aan je leidinggevende, aan je organisatie. Het is een oprechte, en daarmee een liefdevolle, vraag die een ander aan jou kan stellen.
Waarom geeft richting.
Altijd.

Een organisatie die helder heeft waarom zij bestaat trekt de mensen en de klanten aan die bij haar horen. Een team dat staat voor een specifieke uitdaging heeft meer aan een antwoord op ‘waarom’ dan aan een instructie wat ze moeten doen en hóe. ‘Waarom’ geeft ze informatie wat het doel is van de uitdaging. Hoe ze het uit gaan voeren en wat ze daarbij expliciet gaan doen, of niet, dat kunnen ze allereerst zelf wel invullen. Als ze zich met hart en ziel hebben verbonden aan de organisatie dan doen ze de dingen die goed zijn, op een manier die goed is. Een krachtig team vaart wel op basis van vertrouwen en het benutten van het aanwezige talent. Waar ze uit moeten komen, dus wat het doel of de bestemming van de reis is, dat is van belang. Aankomen in een verkeerde haven is immers niet wat een leider, in dit geval de kapitein, voor ogen heeft. En toch gebeurt het. Teams die in de verkeerde haven terecht komen of die dwalen op open zee. Mensen die op de verkeerde boot zijn gestapt. Organisaties die alsmaar van koers veranderen omdat de bestemming niet (meer) helder is.

Als jij jezelf afvraagt waarom je doet wat je doet weet jij of je op koers ligt, of niet.
Waarom zou je niet wat vaker stil staan bij waarom? Ik geloof oprecht dat het helpt in het nemen van beslissingen. Of ze nou groot of klein zijn. Ik geloof ook echt dat je meer tijd en ruimte zult ervaren als je jezelf antwoord geeft op ‘waarom?’.
Waarom zou je dingen doen die voor jou of je omgeving geen toegevoegde waarde hebben? Waarom steek je tijd in mensen of in werkzaamheden die je meer energie kosten dan energie geven? Waarom kies je voor angst voor het onbekende in plaats van voor liefde voor avontuur? Waarom?

Ik wens je veel ‘waarom-men’ toe. Bevraag jezelf en de ander totdat je een helder antwoord hebt. Dan hoef je niet meer te dwalen, dan stap je op de juiste boot. Dan kun je na je reis zeggen ‘het was weer een mooi avontuur, bestemming bereikt!’.