Eind 2015 schreef ik een artikel voor Coachlinkmagazine. Het thema van het eindejaar was ‘Kracht’ en daar heb ik lang mee geworsteld. Ik had allerlei associaties met ‘kracht’ zoals de veel gebruikte uitspaak “in je kracht staan”. Een open deur en dooddoener voor en door coaches, vind ik. Dus worstelde ik waar mijn artikel over zou kunnen gaan binnen dit thema.
Het antwoord kwam toen ik mijn oma bezocht op haar sterfbed. Ik herinnerde me weer het gesprek dat ik jaren daarvoor met haar had gehad. Er is veel veranderd sinds dat gesprek.

Uiteindelijk schreef ik een artikel dat gaat over de kracht van eenvoud. En ik vind het passend om hem (nogmaals) onder de aandacht te brengen nu de wereld er heel anders uit ziet dan wij konden of wilden zien, zo kort nog maar geleden. Wellicht kun je er inspiratie uithalen. Om richting te vinden als je geen idee hebt welke kant je op moet. Welke kant ‘het’ op moet.

Sinds ik het een beetje door heb zie ik het. Of anders gezegd: doordat ik het zie heb ik het een beetje door. *
Sinds ik ‘het’ wat meer door heb leef ik meer en meer ‘in het kleine’. Dat kleine is overigens best groots. Ik noem het zo omdat het vooral om ‘veel minder’ gaat. En dat is hartstikke prima. Toen ik op een woonark ging wonen heb ik die naar mijn oma vernoemd (woonarken en woonboten hebben nou eenmaal een naam). Van Douwe naar Albertje, hahaha. Dat is overigens ook mijn officiële naam en daar lach(t)en we om. ‘Stomme naam hè’ zei ze vaak tegen me. Inmiddels ben ik daar niet meer zo zeker van. Met zo’n inspiratiebron is de naam zo gek nog niet.
Eenvoud is ook zo gek nog niet. Zie ik nu. Het artikel schreef ik in 2015, het gesprek met mijn oma dateert van 2009. Toen zat ik nog in een andere flow.

Volledige tekst Coachlinkmagazine december 2015:

GROOTS IN EENVOUD

Bijna iedere dag verwonder ik me er wel een beetje over: het fenomeen gehechtheid. Vooral over de mate van gehechtheid. Gehechtheid aan zekerheden, materieel bezit, geld, een functie, een ‘positie’, een titel … We willen liefst meer, zeker niet minder. Zaken die kennelijk van jongs af aan al nastrevenswaardig zijn vanwege het idee (of de belofte?) van een goed leven, een gelukkig leven, een succesvol leven. Elementen waarmee we ten opzichte van elkaar kunnen meten hoe goed we het doen. Dat we van waarde zijn.

Nog nooit zag ik zo veel (jonge!) mensen verstrikt raken.
Verstrikt in een ‘alsmaar moeten’, een grote druk om ‘iets’ te bereiken of ‘iets’ in stand te houden. Het beste antwoord op verstrikt zijn, begint met onthechten. Onthechten van heel veel zaken en daarmee loskomen van heel veel gedoe en ‘moeten’. Waar het in de kern over gaat – wat ertoe doet – kunnen wij dan goed gaan zien. Terug dus naar de eenvoud. Mijn oma was daar groots in. Zij was een bijzondere krachtige vrouw en is voor mij een inspiratiebron.

‘Kind wat stel je toch een moeilijke vragen.’

Ik vroeg haar: ‘Wat zou je zijn geworden als je niet op de boerderij terecht was gekomen?’ Ze keek me lang aan en zei toen oprecht verbaasd: ‘Kind wat stel je toch een moeilijke vragen.’
Het was in 2009 (nu zo’n zes jaar geleden) dat ik haar deze vraag stelde. Ik zat bij haar in haar kleine aanleunwoning en we dronken koffie. De kopjes waaruit we dronken, kende ik nog uit mijn kindertijd. Net als de stoelen, de bimbamklok en de kabinetkast met grote deuren waarachter heel veel laden verborgen zaten. Mijn oma was toen 86 jaar en een klein jaar daarvoor was ze verhuisd van haar boerderij naar deze plek. Het ging niet meer op de boerderij nadat ze lelijk was gevallen op de deel. Er was daar te veel werk en hier was hulp aanwezig van het verzorgingstehuis mocht ze dat nodig hebben. Ze vond het fijn om hier te wonen omdat ze zo het dorp in kon wandelen voor wat kleine boodschappen. Al miste ze de paarden wel. Ze dronk iedere dag koffie in het aangrenzende verzorgingstehuis en ze deed graag mee aan de activiteiten die er georganiseerd werden.

Het duurde even voordat ze antwoord gaf op mijn vraag. We zaten een poosje stil voor ons uit te kijken en toen zei ze ineens: ‘Ik denk dat ik waarschijnlijk gezinnen zou hebben geholpen die het moeilijk hadden, bijvoorbeeld omdat de moeder ziek was.’
Ik vond het mooi; zowel haar inspanning om antwoord te vinden op mijn vraag als het antwoord dat ze gaf. Ik kon het me voorstellen, dat haar hart en energie zou uitgaan naar mensen in haar omgeving die een steuntje in de rug goed konden gebruiken.

Het maakte me nieuwsgierig, ik vroeg me af wie de vrouw achter mijn oma was.

Het ontroerde me ook een beetje dat een vraag, die voor mij zo vanzelfsprekend is, zo lastig voor haar was om te beantwoorden. Het maakte me nieuwsgierig, ik vroeg me af wie de vrouw achter mijn oma was. Achter de boerin zoals ik haar zo goed kende. En hoe deed ze dit? Met dit bedoel ik het leven aannemen zoals het is. Tevreden zijn dat het loopt zoals het gaat, gaat zoals het loopt.

Oma trouwde met een boer en dus werd zij daarmee automatisch boerin. ‘Het was gewoon zo, ik heb me nooit beziggehouden met wat ik wilde worden.’
Voor zover ik weet heeft mijn oma geen wensen gehad van verre reizen, een nieuwe bank of leuke schoenen … Ik heb haar daar weleens naar gevraagd. Omdat ik er zelf zo dol op ben. Maar zij had niet zulke wensen, zei ze. Ze snapte überhaupt niet dat ik op ‘die schoenen’ kon lopen.
‘Kind wat heb je mooie schoenen aan, maar dat je daar op kan lópen!’

Het Ot-en-Sien-huis

Het ‘Ot-en-Sien-huis’ waarin ze het grootste deel van haar leven heeft gewoond, kreeg gewoon een nieuw behangetje als het oude door vocht geel was geworden en omkrulde in de hoeken. Het Ot-en-Sien-huis was een oude pachtboerderij op het Drentse platteland met verzakte gevels en houten vloeren die onder je voeten bewogen. Op de deel was een soort van badkamer gemaakt; een douche met een gordijn, en dat was goed genoeg. Het meubilair was nog lang niet versleten, dus er was geen reden om het te vervangen. Oma was tevreden met het leven dat ze leidde, de omstandigheden waren goed genoeg. Sober, maar er was genoeg te eten en iedereen was gezond en dat was volop reden om tevreden te zijn.

Mijn oma werkte dus tot op hoge leeftijd elke dag

Een aantal jaren nadat mijn opa en oma gestopt waren met het melken van koeien is de boerderij door de pachter verkocht. Een echtpaar ‘uit het westen’ heeft de authentieke boerderij grondig gerenoveerd en van alle gemakken voorzien. De deel werd een woonkamer en dat maakte op een gekke manier wel indruk op mijn opa en oma. Vanwege de enorme inspanning en kosten die het met zich meebracht.

Zij zijn zelf toen verhuisd naar een boerderij een paar honderd meter verderop. Deze boerderij was weliswaar eenvoudig, maar geïsoleerd (dus geen vergeeld en omkrullend behang meer), voorzien van een badkamer met tegels aan de muur én hij beschikte over een grote deel en een paar stallen. Dat laatste was het belangrijkste, zo kon ‘het boeren’ met de paarden, konijnen en kippen in ieder geval voortgezet worden. Oma verzorgde de dieren, de stallen, deed het huishouden en het werk op het erf. Het enorme gazon heeft ze tot in lengte van dagen eigenhandig gemaaid.

Mijn oma werkte dus tot op hoge leeftijd elke dag. Met een vast dagritme. Om tien uur koffie met een plak koek erbij. Tussen de middag een warme maaltijd en om drie uur thee. ’s Avonds werd er brood gegeten. Dit ritme, dat voortkwam uit de tijd van koeien melken, heeft ze altijd kunnen aanhouden. Zelfs in het verpleeghuis waar ze de laatste maanden woonde.

De enorme kracht en veerkracht die voortkomen uit eenvoud.

Mijn oma is op 24 augustus 2015 op 92-jarige leeftijd overleden. De avond voor haar overlijden was ik lang bij haar. Ik zat bij haar op bed en hield haar hand vast. Ze was al niet meer aanspreekbaar en herhaalde alsmaar een voor mij onverstaanbare zin. Ik ben tegen haar gaan praten. Heb herinneringen opgehaald en heb verteld hoe trots ik op haar was. (Gelukkig had ik dat eerder ook al gedaan.) Ze werd rustig van mijn stem en mijn aanrakingen. Zoals ze daar lag, was ze precies de oma die ik mijn hele leven al kende. Een prachtige lieve vrouw, groots in haar eenvoud.
Ik realiseerde me die avond wat een enorme inspiratiebron Zíj voor mij is. Vanwege haar eenvoud. En de immense kracht en veerkracht die daaruit voortkomen. Om elke dag het leven aan te nemen zoals het is. Nu ik nog eens goed naar mijn oma keek zag ik pas hoe bijzonder het is dat zij dit gewoon doet. Of beter: dat zij dit is! Zo dichtbij …

Ik ga zelf graag op reis naar Azië om me te laten raken door de kracht van eenvoud die ik daar ervaar. Tevredenheid. Acceptatie. Dat het is zoals het is. Geïnspireerd ga ik dan weer naar huis en hoop dan altijd dat ik dit gevoel vast kan houden. Ik doe daar hard mijn best voor.
Nu weet ik dat ik alleen maar aan oma hoef te denken …

In mijn coachwerk ben ik over mijn oma gaan vertellen in plaats van over mijn ervaringen in Azië. Met het vertellen van haar verhaal hoop ik de mensen die ik begeleid te laten inzien wat de waarde van onthechten en eenvoud is. Hoeveel kracht en veerkracht van daaruit kan ontstaan. Het raakt, elke keer …

‘Kom je koffiedrinken?’

Mijn tante lukt het later op de avond om te ontrafelen wat ze alsmaar zegt op haar sterfbed.
‘Kom je koffiedrinken?’
Ongelofelijk. Deze ene zin; hoe vaak zal ze die gezegd hebben? Met deze ene zin geeft ze weer waar het haar om te doen was: zorgen voor de ander en samen zijn.

Ik zie voor me hoe ze tevreden met een kop koffie en een plak koek een opmerking maakt over het weer.
Steevast: ‘De zon laat zich niet meer zien vandaag’ of ‘Wat is het toch een prachtige dag!’