Alle verandering heeft een aanleiding

Hoe moeilijk is het om veranderd te worden. We willen immers wel veranderen, maar niet dat we móeten veranderen.

Zitten we heerlijk in onze – al dan niet comfortabele – bubbel, komt er ineens uit onverwachte hoek een donderwolk boven drijven. Een dierbare die ziek wordt of overlijdt, een partner die zegt er geen zin meer in te hebben, een scheiding, verlies van woonplek, verlies van inkomen, van baan of bedrijf, verlies van gezondheid of verlies van wat je gewend was.

Hoe we omgaan met veranderingen.
De coronapandemie heeft ons getest en getergd in het omgaan met veranderingen, in ons incasseringsvermogen en in onze wendbaarheid. Al 21 maanden worstelen we. Heerst er chaos en een collectieve rouw. Met gevoelens als angst, apathie, onverschilligheid, somberheid, ongeloof, boosheid en agressie. Alles wat afwijkt van de eigen bubbel is dom, verdacht, gek, krankzinnig. Er zijn zelfs stigmatiseringen als ‘schaapje’ en ‘wappie’ uitgevonden om uiting te geven aan de weerstand tegen andersdenkenden, om ons eigen gelijk nog maar eens even kracht bij te zetten. Want dat we het zelf het beste weten is duidelijk, vanuit onze eigen bubbel beoordelen – veroordelen – we de standpunten van de andere bubbel. We zien het in het extreme in de media, maar ook op straat, op het werk en in onze persoonlijke levenssfeer. Vanzelfsprekend rechtvaardigen we eigen acties en gedrag. Opdat het zo goed mogelijk is en blijft in eigen bubbel. Dat we kunnen blijven doen wat we deden.

Omgaan met verlies en veranderingen moet je leren.
Als je op je levenspad nog niet zoveel met verlies en de daarmee samenhangende veranderingen te maken hebt gehad kan het een zware dobber zijn om hier je weg in te vinden. Want hóe doe je dat dan? Mensen kunnen vertellen wat je moet doen, er zijn boeken over geschreven en er zijn veel deskundigen op dit gebied. Gelukkig maar. Maar je moet het toch zelf dóen, er toch dwars doorheen.
In onze westerse wereld is voor velen van ons lang voor de wind gegaan. Leek succes, comfort en geluk voor een groot deel een keuze. We verlangen daarnaar terug en we verlangen naar hoe het was. Dat we gewoon weer normaal gaan doen, of kunnen doen. Maar wat is dat dan precies? Waar wil je naar terug? En was het allemaal wel zo normaal? Het zijn vragen waar we echt antwoord op mogen gaan vinden.

Verder kijken
Wat zou er gebeuren als we allemaal verder gaan kijken dan onze eigen bubbel? Dat we luisteren in plaats van reageren. Dat we proberen te achterhalen en te doorgronden wat er nou eigenlijk echt gezegd wordt of wil worden? Dat we onze eigen mening en standpunten aan de kant zetten en collectief opnieuw gaan kijken? Bereid zijn, het niet weten, nieuwsgierig zijn. Antwoorden te willen vinden zonder van te voren in te kaderen, te sturen of te manipuleren. Wat voor perspectieven zouden we kunnen vinden op alle vraagstukken die er zijn? Einstein zei het al ‘Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.’

Er schuilt wijsheid in ons allemaal.
Ongeacht afkomst, leeftijd, achtergrond, opleiding, functie, etc. Wat nou als we bij de vragen die er heersen álle perspectieven ophalen? We kunnen er al mee oefenen in het kleine. Degenen erbij betrekken waar we nu beslissingen voor nemen. Een arts kan niet zonder het perspectief van de patiënt, een leraar niet zonder die van de leerling, een oudere niet zonder die van de jongere. En toch doen we het, gebeurt het. Met de beste intenties en energie.

Als we hier nou eens flink in oefenen. Dan kunnen we daarna nog een stapje verder gaan. Dan kan bijvoorbeeld de slager de veganist bevragen, de rijke de armere, de linkse de rechtse, en andersom…